Stappenplan Expat

Leven als expat: hoe pak je dat aan? Is dat wel mogelijk met een koophuis? Wat kan je verwachten aan voorbereidingen? In dit artikel vertellen wij meer hoe wij het hebben aangepakt. 

Jaren kriebelt het al om naar het buitenland te gaan voor een langere tijd. Het leek onmogelijk en kostbaar. De tijd verstreek en wij gingen settelen. Nick en ik hebben een vast contract, een koophuis en een fijne tuin om te onderhouden. In het huis hebben we veel zelf verbouwd, om het echt ons eigen paradijs te maken. Dat lukt steeds beter, maar toch blijft het reizen kriebelen. Nadat we in Lissabon waren geweest in het voorjaar wisten we het zeker: we willen voor maanden naar het buitenland en wel naar Lissabon! Thuis ging ik gelijk aan de slag om mij in te lezen hoe je zoiets aanpakt.

#1: EIGEN WONING

We hebben een koophuis, wat mij heel onhandig lijkt als je naar het buitenland gaat voor meerdere maanden. Verkopen is wat ons betreft geen optie, het is een goede investering geweest en we wonen erg fijn. Een basis hebben in Nederland is niet verkeerd, omdat wij hier onze mensen hebben. Dat zorgt ervoor dat ik ga onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om te verhuren. Ik stuit op wat drempels. Onze hypotheekvoorwaarden zijn erg strikt, verhuren is niet zo makkelijk als ik wil. De optie is er om het buiten je hypotheek om te doen, maar de kans om je huis kwijt te raken vind ik niet aanlokkelijk. Ik doe het via het boekje en komen in een enorme bureaucratische rompslomp terecht.

We verhuren ons huis onder de diplomatenclausule. Deze clausule zorgt ervoor dat jouw huurders beperkte rechten hebben, zodat jij gewoon jouw huis in kan als je weer terug naar Nederland komt. Het is ook mogelijk om via de Leegstandswet jouw huis te verhuren, maar dan moet jouw huis te koop staan.

1.      TUSSENPERSOON

Het wordt aangeraden om een tussenpersoon in arm te nemen die ervaring heeft met het verhuren van woningen. Wij kiezen hier ook voor, om het juridisch goed op orde te hebben. Dit blijkt een goede beslissing, gezien onze hypotheek heel wat eisen stelt aan het huurcontract en andere formulieren. Toevallig komen we via via in contact met Silvia van SH Consultancy die veel ervaring hiermee heeft en in onze omgeving werkt. Zij maakt de foto’s van onze woning om online een advertentie te plaatsen. Bovendien doet zij een uitgebreide screening voordat zij met huurders in zee gaat. Onze eisen geven we aan haar door. De samenwerking is erg fijn en we hebben goed contact met Silvia! 

Een tussenpersoon kan vaak een beheerderspakket aanbieden. Wij hebben ervoor gekozen om het beheer zelf te doen. Dat betekent dat ik altijd telefonisch bereikbaar ben voor problemen. Mijn vader vraag ik om eventuele reparaties uit te voeren als dat nodig is en mijn buurman voor acute problemen.

2.     WERKGEVERSVERKLARING

De hypotheekverstrekker geeft geen format voor deze verklaring. Online vind ik weinig voorbeelden, dus hebben we heel wat manieren geprobeerd door trail and error. Uiteindelijk werd deze versie goed gekeurd:

Klik hier voor het format van een Engelstalige werkgeversverklaring

Klik hier voor het format van een Nederlandstalige werkgeversverklaring

3.      VERHUUR-KLAAR MAKEN

Na drie jaar klussen, vallen ons de imperfecties van het huis niet meer op. We klussen nog wel, maar in een rustig (zeg maar gerust traag) tempo. Om het klaar te maken voor verhuur, willen we toch meer afronden. We maken een klussenlijst en naast ons werk gaan we als een speer hiermee aan de slag. Toch wel fijn om overal plinten te hebben!

Ik heb ook een checklist met wat er aan een woning gedaan moet worden. Bijvoorbeeld hoe lang geleden de gasslang is vervangen, of er rookmelders zijn, of het hang- en sluitwerk nog in orde is. Die loop ik langs, om zeker te weten dat we niet voor een reparatie komen te staan die voorkomen had kunnen worden.

4.      LIJSTJES

Wij verhuren ons huis gemeubileerd. De spullen die emotionele waarde hebben gaan naar ons zoldertje, waar de huurders niet bij kunnen. De meubels en apparaten zet ik op een inventarislijst. Onze tussenpersoon vroeg hierom, maar ik vind het zelf ook prettig om dit vast te leggen. De belangrijkste dingen leg ik vast, niet elk keukenhulpje. Gezien ik erg van koken hou, heb ik namelijk stiekem veel te veel.

Door de lijsten te maken, zoeken we gelijk veel spullen uit. Frutsels zonder emotionele waarde gaan naar de kringloop of de prullenbak in, waardoor je echt alleen de belangrijke of praktische spullen overhoudt. Naast de inventarislijst, maak ik ook een sheet met meeneemlijst. Hier komen alleen de belangrijkste spullen te staan die voor mij belangrijk zijn om een woning als mijn thuis te laten voelen. Onder andere een deken die mijn moeder voor ons heeft gehaakt, een schapenvel die we zelf hebben gelooid, wierook en de belangrijkste boeken.

Dan het volgende punt, kleding. Gelukkig had ik van tevoren wat documentaires over minimalisme gekeken, waardoor ik goed voor ogen had wat ik wil met mijn kleding. Het is gelukt om meerdere vuilniszakken naar de kledingcontainer te brengen (waar ze kleding recyclen of naar het Leger des Heils brengen), waardoor er minder kleding over bleef. Maar toch, er bleef te veel over. Sommige kleding hebben we in Portugal niet nodig. Zoals de extra truien, vesten en een winterjas die in Nederland wel fijn zijn om te hebben. We vragen mijn vader of we die bij hem in een krat mogen opslaan, wat gelukkig geen probleem is. Uiteindelijk is het gelukt om het te houden bij twee koffers kleding en nog wat schoenen. Bij aankomst kom ik erachter dat ik hiervan nog wel wat kleding weg kan doen. Mijn tip: begin hier op tijd mee en kijk elke twee weken of je iets echt nodig hebt of echt leuk vindt, of dat je het maar gewoon hebt.

Klik hier voor onze lijst met alle aandachtspunten voor het expat leven

#2: Werk

Weken hebben we zitten dubben of we in de nieuwe woonplaats werk gaan zoeken, of proberen via ons eigen werk op afstand te blijven werken. We hebben verschillende afwegingen gemaakt en deze allemaal opgeschreven en een cijfer hieraan gegeven. Uiteindelijk is de conclusie dat naar het buitenland verhuizen spannend genoeg is en we zo min mogelijk andere variabelen willen die het spannend maken. Nick behoudt zijn werk, waardoor we financieel stabiel blijven.

Nick werkt in de IT, waardoor hij flexibeler is om te werken. Door de coronacrisis is thuis werken voor hem de standaard. Hierdoor is zijn werkgever bereid om hem in het buitenland te laten werken. Hier hebben we echt geluk mee! Voor mij is het lastiger, ik ben sociaal werker en omdat dit echt mensenwerk is, kan ik niet op afstand werken. Ik besluit ontslag te nemen en de tijd te gaan nemen om mijn blik en geest te verruimen.

Budgetteren doe ik al jaren elke maand. In Excel hou ik bij wat onze inkomsten en uitgaves precies zijn. Bij elke kostenpost ben ik kritisch gaan kijken waar we kunnen besparen. Hierdoor kunnen wij maandelijks sparen voor onvoorziene omstandigheden.

Naast het budgetteren voor te sparen, maak ik een budgetplaatje van wat onze vaste lasten in het buitenland zouden zijn. Het dagelijks leven is goedkoper in Portugal dan in Nederland. Onze geschatte uitgaven voor bijvoorbeeld boodschappen en benzine zullen veel goedkoper uitvallen. Dit neem ik mee in mijn ingeschatte uitgaven. Op basis van onze inkomsten bepaal ik wat de maximale huurprijs mag zijn van onze nieuwe woning en wat we moeten sparen voor de borg. Ik schat dat wij minstens twee maanden borg als spaargeld hiervoor moet hebben.

Vervolgens bepaal ik de vaste lasten van ons huis in Nederland om de gewenste huurprijs te bepalen. Dit zijn vaste lasten zoals:

• Hypotheekbedrag;
• Bijkomende verzekeringen (opstal, inboedel, etc.);
• Gemeentebelastingen;
• Waterschap;
• Energieleverancier (De hypotheekverstrekker staat niet toe dat we ons contract blijven behouden bij onze energieleverancier. Omdat onze situatie wat complex is, gezien we nutsvoorzieningen delen, hebben we hiervoor een constructie bedacht die werkbaar is).

#3: HUISDIEREN

Wij hebben een kat: Loki. Nemen wij die mee of niet? In mijn hoofd ben ik een paar logeeradressen langs aan het gaan. Maar we gaan acht maanden weg. Wil ik Loki echt acht maanden missen? Een kat is niet heel goed in verhuizen, maar Nick en ik zijn al heel vaak verhuisd, ook met Loki. Inmiddels is hij acht jaar oud, waardoor zijn innerlijke wildebras ook wat getemperd is. Beslissing is gemaakt, hij gaat mee! Op de website van de LICG kan je per land zien welke regels gelden om een huisdier mee te nemen.

Loki heeft al een chip, dat scheelt. Een vereiste is om hem in te enten voor Rabiës en hij moet een EU-paspoort hebben. Dit regelen we met wat afspraken bij de dierenarts. We gaan met de auto naar Lissabon, dus vragen gelijk advies over hoe we een rustige kat onderweg hebben. Bij de dierenarts raadde ze aan om op tijd te beginnen met ‘Zylkene’. Dit middel is een natuurlijk voedingssupplement waar hij rustig van wordt. We kopen een feromonenspray ‘Feliway transport spray’, waar we de bench mee in sprayen. We reserveren twee dekens waar Loki en wij veel gebruik van maken. Eén daarvan leggen we in de bench en één daarvan slaan we over de bench heen. Loki mag niet naar buiten kijken, dan kan hij misselijk worden en overgeven.

Gedurende de reis miauwt hij wel, maar het valt ons heel erg mee hoeveel en hoe luid. Tijdens de reis mag hij niet eten of drinken, omdat hij hier misselijk van kan worden. Bij onze tussenstops regelen we een geïmproviseerde kattenbak (kartonnen doos, kranten en kleine zak korrels erin), waardoor hij rustig zijn behoefte kan doen. We nemen het kattenvoer mee die hij gewend is en wat kattenspeeltjes.

#4: VERZEKERINGEN EN DOCUMENTEN

Voor de verhuur van ons huis moeten we toestemming vragen aan onze opstalverzekeraar voor verhuur. Dit doen we per mail en wij krijgen toestemming, maar wel met een kleine verhoging. Check ook goed of jouw ziektekostenverzekering dekkend is en als jij je auto meeneemt, of je bijvoorbeeld pechhulp hebt.

Buiten de werkgeversverklaring om die we nodig hebben voor de hypotheekverstrekker, hebben we die ook nodig om te kunnen reizen in het buitenland, nu er veel restricties zijn door het coronavirus. We printen deze daarom meermaals uit. Studiediploma’s bergen we veilig op en zetten we in de cloud. Het wordt aangeraden om je trouwakte mee te nemen als je die hebt, dus die gaat ook de koffer in. Onze paspoorten en rijbewijzen zijn de komende jaren nog geldig, dus die hoeven we niet meer te regelen.

#5: REGELS BESTEMMING

Voor je naar bestemming gaat is het goed om uit te zoeken wat de regels zijn van het land. Is het verplicht je in te schrijven op een adres bij een bepaalde duur van verblijf? Hoe zit het met je bankpas en/of credit card?

In Portugal is het verplicht om je na drie maanden te registreren. Daar mag je dan wel een maand over doen. Het schijnt dat het allemaal niet zo snel gaat hier, daar gaan we nog achter komen. Pinnen met Maestro of Mastercard is niet overal mogelijk in Portugal (wat ik heel vreemd vind), omdat Multibanco een monopolie positie heeft. Tot nu toe doen we het met contant geld wanneer we niet kunnen pinnen. Je kan ook overwegen om een Portugese bankrekening te openen. Dan heb je wel een NIF-nummer voor nodig, een geldig ID-bewijs en bewijs dat je hier woont. Een NIF-nummer kan je ook aanvragen terwijl je niet in Portugal woont. Je kan het bij een belastingkantoor aanvragen, bij Burgerzaken of bij een loket waar je ook je een Burgerkaart kan halen.

Wij kiezen ervoor om contant te hebben en onze bestaande passen, dan komen we er wel uit. Kleine winkeltjes accepteren toch alleen contant geld, dus het is handig om op zak te hebben. Extra tip: vermijd de Euronet pinautomaat in heel Europa, omdat zij 15 procent verdienen aan elke opname en meer zorg dragen voor hun winst dan voor een prettige klantervaring.

#6 CONCLUSIE

Het kan heel wat voeten in de aarde hebben, maar dat ligt helemaal aan jouw persoonlijke situatie! Dit was voor ons een manier om ons huis aan te houden en toch naar het buitenland te gaan. Wij hebben gekozen om maximaal 8 maanden naar het buitenland te gaan, zodat we onze (sociale) rechten van Nederland behouden. Als we voor langere periode naar het buitenland willen, valt daar vast wat op te verzinnen, maar dan moet ik meer onderzoek doen. Als dat het besluit wordt, dan moet ik mij ook meer verdiepen in het oversluiten van hypotheek, omdat de voorwaarden nu heel erg situatiegericht en streng waren. Al met al, het was het waard! Het is gelukt ondanks tegenslagen en het lange proces en daar ben ik ontzettend trots op!